اما در مقابل این انقلابیون لیبیایی هستند که در گرماگرم تحولات شتابنده در این کشور، بیش از همه اذهان را بهخود مشغول کردهاند و اطلاعات چندانی درباره آنها وجود ندارد. هویت شورای انتقالی لیبی بهعنوان نماینده رسمی انقلابیون و مخالفان قذافی، منبع سلاحهای آنان و تعامل یا عدمتعامل القاعده با انقلابیون از جمله محورهایی است که تاکنون چندان بدانها پرداخته نشده است.
در این زمینه با عبدالمنعم منصور الحر نماینده شورای انتقالی لیبی در مصر، این پرسشها را مطرح کردهایم. متن کامل این مصاحبه طی روزهای آینده منتشر خواهد شد. شورای انتقالی لیبی پس از تشکیل، شماری از شخصیتهای حقوقی و حقیقی لیبیایی را بهعنوان نمایندگان خود در کشورهای مختلف تعیین کرده است. عبدالمنعم الحر هماکنون علاوه بر تدریس حقوق بینالملل در دانشگاه قاهره، مسئولیت نمایندگی شورای انتقالی لیبی در قاهره را بهعهده دارد.
- مردم لیبی در راستای انقلابهای مردمی در جهان عرب، در 17 فوریه انقلابی را علیه معمر قذافی آغاز کردهاند که خیلی سریع این انقلاب تبدیل به جنگ میان نیروهای وفادار به قذافی و انقلابیون شد. حال این سؤال مطرح میشود که انقلابیون و بهطور مشخص شورای انتقالی لیبی اسلحه خود را از کجا تامین میکند؟
درباره منبع تامین سلاح نمیتوانم بهطور دقیق و مشخص صبحت کنم و اطلاعاتی بدهم. اما همین اندازه بگویم که از یک سو، برخی از سلاحها را انقلابیون از نیروهای وفادار به قذافی در مناطق شرقی به غنیمت گرفتند و از سوی دیگر، ما همچنان میکوشیم تا سلاحهایی را برای برقراری موازنه قوا در این جنگ به دست آوریم و در عین حال، سلاحهایی را که به ما ارائه میشود، رد نمیکنیم. در واقع ما دست هیچ طرفی را که برای تامین اسلحه به سویمان دراز میشود، رد نمیکنیم؛ اما بهطور مشخص نمیتوانم به شما بگویم که منبع اصلی تأمین سلاح مان کجاست.
- درباره موضوع القاعده، آیا مشخصا القاعده در حال حاضر در لیبی حضور دارد و آیا در تعامل با انقلابیون یا نظام قذافی است یا خیر؟
اساسا این ادعاهای قذافی است که القاعده در لیبی حضور و فعالیت دارد؛ ما بهعنوان شورای انتقالی لیبی و انقلابیون لیبیایی از همان ابتدا کوشیدهایم تا هیچ خلأ سیاسی در کشور ایجاد نشود تا امنیت لیبی بعد از سقوط نظام حاکم متزلزل نشود. اهداف این انقلاب را ترسیم کردهایم و اجازه ورود نفوذیها را ندادهایم و تا جایی که اطلاع دارم تا بدین لحظه القاعده در لیبی حضور ندارد.
- برخلاف الگوی سقوط صدام که نزدیکانش تا آخرین لحظات در کنار وی ایستاده بودند، در موضوع لیبی شاهد هستیم که نزدیکان قذافی یکی پس از دیگری و به سرعت از وی کناره میگیرند؟ علت این امر را در چه میدانید؟
پیگیریکنندگان رویدادها در لیبی کاملا بر این مسئله وقوف دارند که هیچکس به جز فرزندان قذافی و شماری از افراد دست دهم و عدهای از قلم به دستان مزدور و برخی از کارمندان جزء وزارت خارجه در کنار قذافی نمانده اند؛ همانطور که میدانید بسیاری از وزرا از دولت استعفا دادهاند و آنهایی هم که تاکنون از وی کناره نگرفته اند، از سر ناچاری مبادرت به این کار نکردهاند؛ چرا که افراد خانوادههایشان در بابالعزیزیه در گروگانند. آخرین نمونه آنها، موسیکوسا بود. درواقع به ذهن هیچ کسی خطور نمیکرد که کوسا از قذافی جدا شود. حلقه محاصره بر قذافی تنگ و تنگتر میشود. قذافی از همین رو، اخیرا دست به دامن رویکردهای مسالمت آمیز و دیپلماتیک برای حل این بحران شده است و ابتکارعملهای اخیر وی و تلاش برای مذاکره از طریق واسطه قرار دادن اتحادیه آفریقا برای تعامل با شورای انتقالی لیبی در همین راستا مطرح میشود.
- نظر شما درباره روابط قذافی با چین و روسیه چیست و امتناع این دو کشور در شورای امنیت از رایدادن به نفع اعمال منطقه پرواز ممنوع را چگونه ارزیابی میکنید؟
چین و روسیه میکوشند تا حد میانه را در این بحران رعایت کنند. طبعا چین و روسیه نگران نابودی شهروندان هستند اما در عین حال، تلاشهایی هم انجام میشود. طی روزهای گذشته وزارت خارجه چین در تماسی با برخی از نمایندگان شورای انتقالی، پرسشهایی را درباره اوضاع جاری در لیبی مطرح کرد. هر چند چین رسانهای در لیبی ندارد اما در تماس با شورای انتقالی است و ما در تلاش هستیم تا اطلاعات کافی در این باره به وزارت خارجه چین ارسال کنیم. اما درباره روسیه باید بگویم که روسیه همواره بیطرفانه در قبال مسائل و رویدادها عمل کرده است و در عین حال بهدنبال برقراری صلح است و همواره روسیه رای ممتنع در قبال رویدادها دارد؛ هر چند ما انتظاری از موضع روسیه نداریم اما موضع بیطرفانه آن را هم تایید نمیکنیم.
- چه آیندهای برای قذافی پیشبینی میکنید؟
قذافی یا خودکشی خواهد کرد یا از سوی یکی از نزدیکان خود ترور خواهد شد اما کنارهگیری او را پیشبینی نمیکنم چرا که روانپزشکان از طریق تحلیل شخصیت وی اثبات کردهاند که وی دچار بیماری جنون عظمت است و چنین فردی از قدرت کناره نمیگیرد. همانگونه که گفتم وی یا خودکشی خواهد کرد یا از سوی یکی از نزدیکانش یا حتی از سوی یکی از انقلابیون ترور شود.
عبدالله آل بوغبیش